การเดินทางเป็นสิ่งที่ สมยศ หาญอนันทสุข มีตลอดอาชีพการงานรวม 50 ปี แม้จะไม่ใช่นิทรรศการ retrospective อย่างเป็นทางการ แต่ “50 Years in Munich : Bridge Over Troubled Water” ได้รวบรวมผลงานของสมยศ หาญอนันทสุข ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2515 ถึง พ.ศ. 2565 นิทรรศการนี้แบ่งออกเป็น 3 ช่วงอย่างชัดเจน และเป็นการติดตามเรื่องราวชีวิตของ สมยศ ศิลปินหนุ่มไทยผู้เดินทางไปเริ่มต้นบทใหม่ของชีวิตในต่างแดน ศึกษาเส้นทางศิลปะของเขาแม้จะเผชิญกับความท้าทายและวิกฤตก็ตาม สมยศ ศึกษาที่วิทยาลัยวิจิตรศิลป์ คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ในกรุงเทพฯ ประเทศไทย ซึ่งเขาศึกษาและมีโอกาสร่วมงานกับศิลปินชื่อดัง จ่าง แซ่ตั้ง เมื่อพบว่าความเชื่อของเขาไม่สอดคล้องกับวิธีการสอนแบบดั้งเดิม เขาจึงเริ่มสร้างงานวิชาการเพื่อนำส่งมหาวิทยาลัยและงานอิสระแยกจากกัน ต่อมาเขาได้ไปฝึกอบรมทางวิชาการเพิ่มเติมที่สถาบันศิลปะมิวนิกในเยอรมนี โดยเรียนการวาดภาพกับศาสตราจารย์ Günter Fruhtrunk หลังจากได้รับทุน DADD ในปี พ.ศ. 2515 ผลงานในยุคแรกๆ ของเขา ถือว่าเป็นไฮเปอร์เรียลลิสม์ ที่แสดงออกมาผ่านปากกาลูกลื่น ฝุ่นผงถ่านที่ใช้พู่กันจีนบนกระดาษ และสีน้ำมันบนผ้าใบในเฉดสีขาวดำเป็นส่วนใหญ่ เขานำเสนอใบหน้ามนุษย์ที่เหมือนเกินจริง เนื้อหนังก่อตัวเป็นทิวทัศน์ที่ไม่มีวันสิ้นสุด ประตูที่มีหนังสัตว์ เท้าเหยียบปืน… สมยศ พรรณนาถึงความมืดมน ความกดดัน และความรู้สึกหนักใจ ผลงานเหล่านี้สะท้อนถึงสภาพจิตใจของเขาในตอนนั้นโดยไม่รู้ตัว สมยศได้บรรยายผลงานของเขาในช่วงเวลานี้ว่าเป็นการบำบัด โดยความกลัว ความผิดหวัง และความเครียดทั้งหมดของเขาได้ถูกระบายออกผ่านการแสดงออกทางศิลปะของเขา เมื่อเขามาถึงเยอรมนี สมยศค้นพบสภาพแวดล้อมและความท้าทายใหม่ๆ แม้ว่าเขาจะเข้าถึง "อิสรภาพ" ในแง่หนึ่ง แต่ เขาก็พบว่าตัวเองอยู่ในที่ที่ไม่คุ้นเคยและพยายามดิ้นรนเพื่อสร้างผลงานใหม่ ในฐานะศิลปินหนุ่ม เขาเคยรู้สึกว่าเขาต้องคงความซื่อตรงต่อสไตล์ไฮเปอร์เรียลลิสม์ แบบที่เขาได้สร้างผลงานมาโดยตลอด แม้ว่าในเวลานี้มันเริ่มยากสำหรับเขาที่จะผลิตผลงานในทางนี้เนื่องจากความเครียดทางอารมณ์ที่เขาเคยเผชิญและแสดงออกมาในงานศิลปะของเขากำลังค่อยๆ หายไป ดังนั้นวิกฤตครั้งใหม่เกิดขึ้น เขาอยู่ในจุดที่ตระหนักว่าจำเป็นต้องมีการเปลี่ยนแปลง เมื่อเขาไม่สามารถสร้างสรรค์ผลงานที่เขารู้สึกว่าเป็นตัวของตัวเองได้อย่างแท้จริง สุขภาพทั้งจิตใจและร่างกายของเขาเริ่มทรุดโทรมลงจนถึงจุดที่เขาแสวงหาการบำบัดสไตล์ energy healing และค้นพบการทำสมาธิ สมยศถึงกับหยุดวาดภาพไปสองสามสัปดาห์ซึ่งทำให้เขานอนไม่หลับ และในไม่ช้าเขาก็ตระหนักว่าชีวิตของเขาไม่สามารถดำรงอยู่ได้หากปราศจากการสร้างสรรค์งานศิลปะ เมื่อสมยศกลับมาทำงานอีกครั้ง เขาก็ได้เปลี่ยนไป ปราศจากข้อจำกัดใด ๆ ผลงานของเขาเริ่มพัฒนาและเติบโตในทิศทางใหม่ ด้วยแรงบันดาลใจจากสิ่งทอแบบดั้งเดิมที่เขาเห็นและเซรามิกอาร์ตเดโคที่เขาเริ่มสะสม เขาเริ่มมองเห็นความเชื่อมโยงในแรงบันดาลใจนับไม่ถ้วนที่ Asian Arts ได้มอบให้กับนักออกแบบและศิลปินจากทุกสาขาวิชาไม่ว่าจะเป็นเอเชียหรือตะวันตก ผลงานของสมยศในช่วงเวลานี้มีการใช้เฉดสีที่ขึ้นตัดกับสีดำ การบล็อกสีแบบแอ็บสแตรกต์ด้วยเทคนิคต่างๆ เช่น การหยดสี เผยให้เห็นอิทธิพลของชายผ้าที่พลิ้วไหวของสิ่งทอที่เขาได้รับแรงบันดาลใจ ทุกวันนี้ สมยศ มีอิสระอย่างแท้จริง ที่ได้มาพร้อมกับเวลา อายุ และประสบการณ์ เขาไม่ได้ทำงานจากแหล่งที่มาของแรงบันดาลใจที่เป็นรูปธรรมอีกต่อไป แต่จากอารมณ์และความรู้สึกของเขาในแต่ละช่วงเวลา “เมื่อคุณมีความสงบและเป็นอิสระ เมื่อนั้นงานของคุณถึงจะพบกับอิสรภาพที่แท้จริงได้” สมยศกล่าว เมื่อเวลาผ่านไป ไม่ใช่เรื่องผิดปกติที่งานของเขาจะสะท้อนถึงสิ่งนั้น โดยเปลี่ยนจากความสมจริงที่มืดมนไปสู่การแสดงสีนามธรรมแบบไดนามิกในความเป็นไปได้ไม่รู้จบ เห็นได้ชัดว่าชีวิตของ สมยศ หาญอนันทสุข เชื่อมโยงกับงานของเขาอย่างแท้จริง และเป็นประจักษ์พยานที่ดีสำหรับทุกคน และโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับศิลปินที่ต้องการแรงบันดาลใจ ในฐานะมนุษย์ เราสามารถเปลี่ยนแปลง พัฒนา และกลายเป็นตัวตนที่แท้จริงที่สุดของเราได้ด้วยเวลา ความเข้มแข็ง และความอดทน นิทรรศการนี้ไม่ได้จัดตามลำดับเวลา เราหวังว่าผู้ชมจะพบตัวเองจมดิ่งไปกับทุกแง่มุมและทุกช่วงเวลา ซึ่งทำให้ สมยศ หาญอนันทสุข เป็นศิลปินที่เป็นที่นับถืออย่างทุกวันนี้